Tokarka

Skrawanie, wiercenie, gwintowanie

Nazwa tokarka pochodzi od czynności, jaką owa maszyna wykonuje, czyli toczenia. Jest to ogólna nazwa na obróbkę materiałów, najczęściej metalu lub drewna, w postaci skrawania, wiercenia czy gwintowania. Tokarki są dość uniwersalnymi urządzeniami, pozwalającymi na wytwarzanie wałków, kul, gwintów wewnętrznych i zewnętrznych oraz wielu różnych typów brył. Urządzenia ta działają na zasadzie ruchu obrotowego, który puszcza w ruch wiertła, noże tokarskie lub gwintowniki. Sterowanie maszyną odbywa się albo za pomocą ręcznej regulacji, albo elektronicznego sterowania numerycznego. Tokarki wykorzystywane są zarówno w przydomowych warsztatach, jak i w parkach maszynowych, gdzie wyróżniamy urządzenia specjalistyczne, automatyczne lub półautomatyczne.

Rodzaje tokarek

Tokarka to ten typ urządzenia, który wykonuje w zasadzie jedną pracę, ale występuje w kilkunastu rodzajach. Różnorodne typy tokarek stosowane są z powodzeniem w przydomowych warsztatach i parkach maszynowych. W zależności od tego, w jaki sposób uchwycony i obrabiany jest dany element, tokarki dzielimy na pięć podstawowych rodzajów:

• kłowe - zdecydowanie najpopularniejszy typ, który dodatkowo dzieli się na siedem podtypów. Służy do obrabiania elementów zgodnie ze wzorem długość > 6*średnica. Nazwa pochodzi oczywiście od specyficznych kłów, które odpowiedzialne są za trzymanie obrabianego przedmiotu. Wyróżnia się tokarki kłowe uniwersalne, stołowe, produkcyjne, wielonożowe, kopiarki, ciężkie oraz do obróbki gładkościowej.
• uchwytowe - w tego typu urządzeniach obrabiany materiał umieszcza się w uchwycie wrzeciona. Występują w wersji pionowej i poziomej. Pozwalają zarówno na obróbkę wstępną, jak i ostateczną.
• rewolwerowe - posiadają charakterystyczną głowicę w formie rewolweru, do której mocuje się nawet kilkanaście różnych narzędzi do obróbki i skrawania. Stosuje je się przede wszystkim do wykańczania przedmiotów.
• tarczowe - wykorzystywane do obrabiania materiałów o dużej średnicy, ale małej wysokości, zatem wszelkie koła pasowe, zamachowe, wirniki czy tarcze. Ze względu na konstrukcje, masa obrabianego przedmiotu nie może być duża.
• karuzelowe - tych maszyn raczej nie spotkamy w przydomowym warsztacie. To potężne urządzenia do obróbki dużych, ciężkich detali o wadze nawet do 220 ton! W zależności od tego, czy posiadają jeden, czy dwa stojaki pozwalają na wykonywanie obróbki zgrubnej lub też precyzyjnej.

Rozmiary i zastosowanie

Rodzaj tokarki to jedno, jest jeszcze kwestia jej wymiarów. Każda niemal tokarka, może poza tarczowymi i karuzelowymi, może występować w wersji mniejszej lub większej. Przykładem mogą być tu tzw. tokarki zegarmistrzowskie, które służą do wykonywania maleńkich elementów do zegarków, a najczęściej są wersjami kłowymi. Wielkie tokarki o wadze powyżej 10 ton znajdziemy w zasadzie wyłącznie w wielkich fabrykach i ich parkach maszynowych. Urządzenia do półprofesjonalnego warsztatu nie przekraczają zwykle 1,5 metra długości i metra wysokości, w zależności od tego, czy wyposażone są w dedykowany stół warsztatowy, czy też potrzebują dodatkowego mocowania do blatu. Często spotkamy również połączenie tokarki i frezarki, znacznie bardziej uniwersalnego urządzenia, które pozwalają na bardzo dokładną obróbkę materiału.